Waarom zou ik lokale oestrogenen gebruiken?
Lokale oestrogenen worden gebruikt als behandeling voor vaginale atrofie Dit is een medische term die huidveranderingen ter plaatse van de vagina, plasbuis en schaamlippen beschrijft. Vaginale atrofie is het natuurlijke proces dat zich bij vrouwen na de overgang (menopauze) kan voordoen omdat er dan heel weinig of geen vrouwelijke hormonen (oestrogenen) in de eierstokken worden gemaakt (zie figuur).
De klachten die kunnen ontstaan ten gevolge van de atrofie zijn per vrouw verschillend. U kunt last hebben van 1 of meer van onderstaande klachten:
- Vaginale droogheid
- Jeuk
- Irritatie of een branderig gevoel in de vagina
- Oncomfortabel gevoel of pijn bij de gemeenschap (vrijen)
- Toename vaginale afscheiding
- Plasklachten, zoals vaak plassen, verhoogde aandrang tot plassen en oncomfortabel gevoel bij plassen
- Verhoogde gevoeligheid voor blaasontstekingen
Indien er een pessarium (ring, kubus of ander type pessarium) in de vagina is geplaatst ter behandeling van een verzakking wordt er regelmatig lokaal oestrogeentherapie gegeven. Dit wordt gedaan ter voorkoming van schaafwondjes of drukplekjes in de vagina. Door deze schaafwondjes of drukplekjes (decubitus) kunt u pijn- en afscheidingsklachten hebben en soms moet hierdoor de ring een tijdje uit waardoor u tijdelijk meer last van de verzakking kunt krijgen.
Wat is vaginale oestrogeen behandeling?
Lokale hormoontherapie verbeterd de doorbloeding in de schede (vagina), maakt de vaginawand dikker en vochtiger en helpt de zuurgraad in de schede te herstellen. Bij lokale hormoontherapie worden vaginale oestrogenen (vrouwelijke hormonen) in een hele lage dosis in de schede ingebracht door middel van een crème of ovules (soort ‘zetpillen’ voor in de vagina). Het voordeel van de crème of ovules (in de schede) ten opzichte van een tablet of pleister is de lagere dosis hormonen die gebruikt kan worden om hetzelfde resultaat te bereiken met minder bijwerkingen op andere organen zoals de borsten of baarmoeder.
Het gebruik van hormonen in tabletvorm of pleisters noemen we ook wel systemische behandeling (zoals Hormoon Substitutie Therapie (HST))
Is het gebruik van lokale oestrogenen veilig?
Vaginale oestrogeen preparaten werken plaatselijk op de vaginale huid, en slechts een klein deel wordt opgenomen in het bloed, hierdoor zijn er weinig bijwerkingen en kan het veilig gebruikt worden. Bij enkele vrouwen (1-10%) kan de crème in het begin wat jeuk geven, maar over het algemeen verdwijnt dit na een paar dagen. Toegenomen vaginale afscheiding wordt bij minder dan 1% van de vrouwen gemeld. Het gebruik van deze lokale oestrogenen geeft geen verhoogd risico op het krijgen van borstkanker (Nhg richtlijn, de overgang, april 2012 https://richtlijnen.nhg.org/files/pdf/75_De%20overgang_april-2012.pdf).
Als u zelf borstkanker of baarmoederslijmvlieskanker heeft (gehad) en aanhoudende vaginale klachten heeft die niet over gaan met vaginale (niet hormonale) bevochtigers, kunnen lokale oestrogenen gebruikt worden. Dit wordt altijd eerst overlegd met de arts die u heeft behandeld voor de kanker.
Als het gebruik van de vaginale crème of ovules (vaginale ‘zetpillen’) toch te veel ongemak veroorzaakt, is het belangrijk om contact op te nemen met uw behandelend arts of verpleegkundig specialist om dit te bespreken. In overleg met uw behandelend arts of verpleegkundig specialist kan er dan besloten worden om (tijdelijk) te stoppen. Bijwerkingen zullen altijd binnen enkele dagen na het staken van de crème of ovules vanzelf verdwijnen.
Welke toedieningsvorm is het beste voor mij?
Dit is een persoonlijke keuze die u samen met uw arts of verpleegkundig specialist maakt. Er is geen voorkeur voor vaginale crème of ovules, omdat daar zij even effectief zijn in het behandelen van uw klachten.
Als ik reeds hormoon substitutie therapie (HST) gebruik, heb ik dan lokale oestrogenen nodig?
Meestal niet, maar als u ondanks HST gebruik vaginale klachten heeft, is het mogelijk dat uw arts vaginale oestrogenen erbij voorschrijft. Dit kan met name het geval zijn als u een zeer lage dosis HST gebruikt. Hierdoor kunt u uw vaginale klachten verminderen zonder de dosis van de HST te verhogen. As u met name last heeft van vaginale droogheid tijdens het vrijen kunnen vaginale bevochtigers, zoals glijmiddel ook helpen.
Meer weten over het bekkenbodemcentrum?