Inleiding
De uroloog heeft één of meer nierstenen in uw nier of urineleider vast-gesteld. In overleg met uw uroloog hebt u besloten tot een behandeling door niersteenvergruizing. In deze folder kunt u lezen wat een niersteenvergruizing is en wat u kunt verwachten.
Wat is een niersteenvergruizing?
Bij niersteenvergruizing worden nierstenen door middel van schokgolven verpulverd tot kleine stukjes gruis. Dit gruis kan de nier langs de natuurlijke weg verlaten; u plast het uit. De schok- of geluidsgolven worden opgewekt in het vergruizingapparaat. Via een rubberen bol die tegen uw lichaam geplaatst is, worden de schokgolven naar de niersteen gestuurd.
De schokgolven gaan door lichaamsweefsel en water heen. Ze werken alleen op harde delen, zoals een niersteen. De schokgolven zijn ongevaarlijk voor uw lichaam. Door een groot aantal schokgolven op de niersteen af te sturen, wordt deze vergruisd tot kleine stukjes. Het aantal schokgolven is afhankelijk van de grootte en hardheid van de niersteen. Soms zijn meerdere behandelingen nodig.
Let op: Bij zwangerschap of vermoeden van zwangerschap moet de behandeling uitgesteld worden.
Wanneer wordt u behandeld?
Als u met uw uroloog heeft besloten tot een niersteenvergruizing, krijgt u na uw polikliniekbezoek een datum voor de behandeling mee. Een niersteenvergruizing is een poliklinische behandeling, dat betekent dat u niet in het ziekenhuis hoeft te worden opgenomen.
Voorbereiding op de behandeling
Vanaf de polikliniek schrijft uw behandelend arts een pijnstiller (diclofenac 100 mg) in zetpil voor. De pijnstiller kunt u ophalen bij uw eigen apotheek. 1 uur voordat u uw behandeling heeft brengt u de zetpil in. U hoeft voor deze ingreep niet nuchter te zijn. Zorg ervoor dat u zich voor de opname heeft gedoucht of een bad heeft genomen.
Opname
Op de dag van uw opname meldt u zich bij de receptie of op de afdeling. Wij vragen u het volgende mee te brengen:
- uw verzekeringspapieren,
- uw medicijnen,
- iets om te lezen.
Na de opname mag u niet zelf naar huis rijden. Regel daarom een contactpersoon die u naar huis brengt. Geef op de afdeling het telefoonnummer van uw contactpersoon door. Dit kan een partner of familielid zijn, die tijdens de opnamedag te bereiken is. De verpleegkundige neemt contact op met uw contactpersoon als u weer naar huis kunt.
Voorbereiding op de behandeling
Voor de ingreep krijgt u pijnstillers in de vorm van een tablet en een injectie in het bovenbeen of de bil. De pijnstillers worden gegeven op de dagbehandeling als u wordt opgenomen. U hoeft voor de ingreep niet nuchter te zijn. Zorg er voor dat u zich voor de opname heeft gedoucht of een bad heeft genomen.
De behandeling
Op de dag van de behandeling meldt u zich 10 minuten voor de afspraak op polikliniek Urologie, route 46. Daar wordt u verteld waar u kunt wachten. De behandeling vindt plaats in een speciaal ingerichte behandelkamer. Behalve de niersteenvergruizer ziet u ook een behandeltafel en röntgen- en controleapparatuur. De apparatuur wordt dan zo ingesteld dat de schokgolven precies naar de plaats van de niersteen gestuurd worden. Op de monitor kunt u zelf ook meekijken waar de niersteen zit.
Een medewerker smeert uw zij en buik in met een speciale gel. Deze gel zorgt voor een goed contact tussen de huid en de rubberen bol van de vergruizer. Hierdoor is de geleiding van de golven beter.
De bol wordt tegen uw zij geplaatst en gevuld met water. Zo kunnen krachtige geluidsgolven vanuit de niersteenvergruizer naar de niersteen gestuurd worden.
Het is belangrijk dat u tijdens het instellen van de vergruizer zo stil mogelijk ligt. Adem rustig en oppervlakkig (door middel van borstademhaling). Door buikademhaling en te veel bewegen kan de steen ten opzichte van het richtpunt van de schokgolven verschuiven. Hierdoor heeft de vergruizing minder effect.
Als alles is ingesteld en de exacte positie van de steen of stenen is bepaald, begint de behandeling. De positie en voortgang van de behandeling wordt met rontgenapparatuur gecontroleerd. De niersteenvergruizer wordt aangezet en het behandelend team houdt u nauwlettend in de gaten. U kunt de schokgolven voelen als doffe tikjes tegen uw zij. De pijnstilling zorgt ervoor dat dit geen of weinig pijn doet. Elke geluidsgolf die naar de niersteen wordt gestuurd hoort u als een harde, droge tik. U krijgt een oorbeschermer op. Met de oorbeschermer op hoort u de tikken veel zachter.
Duur van de behandeling
De behandeling duurt maximaal 45 minuten. Voorbereiding en behandeling duren samen ongeveer een uur. Na de behandeling wordt u opgehaald door de verpleegkundige van de dagbehandeling.
Controle
U komt ongeveer vier weken na de behandeling terug op de polikliniek Urologie. Voordat u bij de arts komt wordt er op de dag van het bezoek een foto gemaakt op de röntgenafdeling.
Wat is het te verwachten resultaat?
Als het goed gaat plast u al het gruis en stukjes steen uit. U komt dan op de polikliniek Urologie terug, waarbij eerst een foto van uw nier wordt gemaakt om te zien of en hoe ver de steen verdwenen is. Het kan zijn dat u nog een keer behandeld moet worden. Niet alle stenen kunnen met een niersteenvergruizer vergruisd worden. Bepaalde nierstenen zijn gewoon te hard, te groot of liggen op een voor de niersteenvergruizer ongunstige plaats.
Bijwerkingen
Bij een niersteenvergruizing kunnen een aantal bijwerkingen optreden.
- De tikken tegen uw zij irriteren soms de huid. De huid kan rood of blauw worden. Soms is de huid licht beschadigd, dit geneest binnen enkele dagen. U zult er weinig last van hebben.
- Het gruis van de niersteen kan de binnenzijde van uw nier beschadigen. Hierdoor ontstaan kleine bloedingen die uw urine enige tijd rood kleuren. Dit kan een dag of meerdere dagen duren. U hoeft zich hierover niet ongerust te maken.
- Soms geven de stukjes steen wat stuwing in de nier. Dit kan krampachtige pijn (koliek) veroorzaken. Deze pijn straalt vanuit de zij naar de onderbuik. De kolieken kunnen langere tijd optreden, dus ook als u weer thuis bent. U krijgt een recept mee van de uroloog, waarmee u pijnstillers kunt halen bij de apotheek.
Als u koliekaanvallen heeft en pijnstillers helpen niet of als u koorts boven de 39 graden heeft, neem dan direct contact op. Tijdens kantoortijden belt u naar de polikliniek Urologie. Buiten kantoortijden (van 16.30 - 8.00 uur) belt u naar de Spoedeisende Hulp.
Zijn er alternatieven voor deze behandeling?
Voor de behandeling met de niersteenvergruizer zijn drie alternatieven denkbaar:
- Afwachten of u de nierstenen vanzelf uitplast.
- Een zogenaamde kijkoperatie (de percutane niersteenbehandeling), waarbij de steen via een klein gaatje in de zij met een tangetje wordt verwijderd.
- Een kijkoperatie via de plasbuis. Binnendoor via de nierleiders wordt de steen verwijderd of vergruisd met een laser.
Niersteenvergruizing biedt een aantal voordelen boven andere behandelingen. U kunt de dag van de vergruizing meestal weer naar huis. In de meeste gevallen kunt u thuis meteen weer alles doen. Van alle vormen van behandeling geeft de niersteenvergruizing de minste bijwerkingen.
Vragen?
Wij helpen u graag. U kunt contact opnemen met de assistent of uw behandelend specialist.
- Polikliniek Urologie:
T (076) 595 10 26 - SEH
T (076) 595 5000
Ruimte voor uw vragen en/of opmerkingen:
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................